Liturgia Światła

Obrzędy powinny się odbyć wewnątrz świątyni. Należy odpowiednio zmienić obrzęd poświęcenia ognia, np. można poświęcić płonący znicz. Celebrans z posługującymi udają się pod drzwi kościoła. O ile to możliwe, lud zwraca się w stronę kapłana. Kapłan pozdrawia jak zwykle zgromadzony lud:
C: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
W: Amen.
C: Pan z wami.
W: I z duchem twoim.

Następnie wprowadza wiernych w liturgię Wigilii tymi słowami:
C:
Drodzy bracia i siostry, w tę najświętszą noc, w którą nasz Pan Jezus Chrystus przeszedł ze śmierci do życia, Kościół wzywa swoje dzieci rozproszone po całym świecie, aby zgromadziły się na czuwanie i modlitwę. Jeśli tak będziemy obchodzić pamiątkę Paschy Pana, słuchając słowa Bożego i sprawując święte obrzędy, możemy mieć nadzieję, że otrzymamy udział w zwycięstwie Chrystusa nad śmiercią i razem z Nim żyć będziemy w Bogu.

Następnie poświęca się ogień:
C: Módlmy się.
Boże, Ty przez swojego Syna udzieliłeś wiernym światła swojej chwały, poświęć ten ogień i przez te święta wielkanocne rozpal w nas tak wielkie pragnienie nieba, abyśmy z czystym sercem mogli dostąpić świąt wiekuistej światłości. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen.

Po poświęceniu nowego ognia przed kapłanem staje ministrant, który trzyma paschał. Gdy brak usługujących, można postawić paschał na wcześniej przygotowanym świeczniku. Kapłan na paschale żłobi rylcem krzyż, nad krzyżem grecką literę Alfa, pod krzyżem literę Omega, a na czterech polach między ramionami krzyża cyfry bieżącego roku. Jednocześnie głośno i wyraźnie mówi:
C:
Chrystus wczoraj i dziś (żłobi pionowe ramię krzyża);
Początek i koniec (żłobi ramię poziome);
Alfa (żłobi nad ramieniem pionowym literę Alfa);
i Omega (żłobi pod ramieniem pionowym literę Omega);
Do Niego należy czas (żłobi pierwszą cyfrę bieżącego roku na lewym górnym polu między ramionami krzyża);
i wieczność (żłobi drugą cyfrę bieżącego roku na prawym górnym polu);
Jemu chwała i panowanie (żłobi trzecią cyfrę bieżącego roku na dolnym lewym polu);
przez wszystkie wieki wieków. Amen. (żłobi czwartą cyfrę bieżącego roku na dolnym prawym polu).

Po wyżłobieniu krzyża i innych znaków kapłan może umieścić pięć symbolicznych gwoździ w formie krzyża, mówiąc przy tym głośno:
C: Przez swoje święte rany *
jaśniejące chwałą *
niech nas strzeże *
i zachowuje *
Chrystus Pan. Amen.

Teraz kapłan zapala paschał od nowego ognia, mówiąc głośno:
C: Niech światło Chrystusa chwalebnie zmartwychwstałego rozproszy ciemności naszych serc i umysłów.

Po zapaleniu paschału celebrans nakłada kadzidło do kadzielnicy. Następnie diakon lub gdy go nie ma, kapłan, który ma śpiewać orędzie wielkanocne, bierze w obie ręce paschał i wyrusza procesja do ołtarza. Na czele idzie turyferarz z dymiącą kadzielnicą. Za nim idzie niosący paschał, potem celebrans, duchowieństwo, ministranci i lud. Wszyscy niosą świece.

Przy bramie kościoła diakon lub kapłan zatrzymuje się, podnosi paschał i śpiewa:
Światło Chrystusa.
Wszyscy odpowiadają:
Bogu niech będą dzięki. 

Celebrans zapala swoją świecę od płomienia paschału. Diakon lub kapłan przechodzi do środka kościoła, zatrzymuje się, podnosi paschał i śpiewa po raz drugi:
Światło Chrystusa.
Wszyscy odpowiadają:
Bogu niech będą dzięki.

Wszyscy zapalają świece od płomienia paschału, podając sobie światło. Gdy diakon lub kapłan przyjdzie do ołtarza, stojąc zwrócony do ludu, śpiewa po raz trzeci:
Światło Chrystusa.
Wszyscy odpowiadają:
Bogu niech będą dzięki.
Teraz zapala się wszystkie światła w kościele.

Orędzie wielkanocne

Po przyjściu do ołtarza kapłan udaje się na miejsce przewodniczenia. Diakon lub kapłan umieszcza paschał na świeczniku stojącym pośrodku prezbiterium lub przy ambonie. Następnie można nałożyć kadzidło, jak przed Ewangelią podczas Mszy św., po czym diakon prosi kapłana o błogosławieństwo. Kapłan udziela błogosławieństwa mówiąc półgłosem:
C: Niech Pan będzie w sercu twoim i na twoich ustach, abyś godnie głosił Jego orędzie wielkanocne: w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Dk: Amen.

Błogosławieństwo to opuszcza się, jeśli orędzie wielkanocne ma śpiewać ktoś, kto nie jest diakonem. Jeśli używa się kadzidła, diakon lub — gdy go nie ma — sam kapłan, okadza najpierw księgę, a potem paschał i stojąc na ambonie albo przy pulpicie śpiewa orędzie wielkanocne. W tym czasie wszyscy stoją, trzymając w rękach zapalone świece.
Weselcie się już, zastępy Aniołów w niebie: weselcie się, słudzy Boga. Niechaj zabrzmią dzwony głoszące zbawienie, gdy Król tak wielki odnosi zwycięstwo.
Raduj się, ziemio, opromieniona tak niezmiernym blaskiem, a oświecona jasnością Króla wieków, poczuj, że wolna jesteś od mroku, co świat okrywa! Zdobny blaskiem takiej światłości, raduj się, Kościele święty, Matko nasza! Ta zaś świątynia niechaj zabrzmi potężnym śpiewem całego ludu. A zatem proszę was, bracia najmilsi, którzy stoicie tutaj, podziwiając jasność tego świętego płomienia, byście razem ze mną wzywali miłosierdzia wszechmogącego Boga. Niech Ten, który bez moich zasług raczył mnie uczynić swoim sługą, zechce mnie napełnić światłem swojej jasności i pozwoli godnie wyśpiewać pochwałę tej świecy.
Dk/K: Pan z wami.
W: I z duchem twoim.
Dk/K: W górę serca.
W: Wznosimy je do Pana.
Dk/K: Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu.
W: Godne to i sprawiedliwe.
Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe, abyśmy z całego serca i z całej duszy śpiewem wysławiali niewidzialnego Boga, Ojca Wszechmogącego oraz Jednorodzonego Syna Jego, Jezusa Chrystusa, naszego Pana, który Ojcu przedwiecznemu spłacił za nas dług Adama i krwią serdeczną zmazał dłużny zapis starodawnej winy. Oto są bowiem święta paschalne, w czasie których zabija się prawdziwego Baranka, a Jego krew poświęca domy wierzących. Jest to ta sama noc, w której niegdyś ojców naszych, synów Izraela, wywiodłeś z Egiptu i przeprowadziłeś suchą nogą przez Morze Czerwone. Jest to zatem ta noc, która światłem ognistego słupa rozproszyła ciemności grzechu, a teraz ta sama noc uwalnia wszystkich wierzących w Chrystusa na całej ziemi od zepsucia pogańskiego życia i od mroku grzechów, do łaski przywraca i gromadzi w społeczności świętych. Tej właśnie nocy Chrystus, skruszywszy więzy śmierci jako zwycięzca wyszedł z otchłani. Nic by nam przecież nie przyszło z daru życia, gdybyśmy nie zostali odkupieni. O, jak przedziwna łaskawość Twej dobroci dla nas! O, jak niepojęta jest Twoja miłość: aby wykupić niewolnika, wydałeś swego Syna. O, zaiste konieczny był grzech Adama, który został zgładzony śmiercią Chrystusa! O, szczęśliwa wina, skoro ją zgładził tak wielki Odkupiciel! O, zaiste błogosławiona noc, jedyna, która była godna poznać czas i godzinę zmartwychwstania Chrystusa. O tej to nocy napisano: a noc jako dzień zajaśnieje, oraz: noc będzie mi światłem i radością. Uświęcająca siła tej nocy oddala zbrodnie, z przewin obmywa, przywraca niewinność upadłym, a radość smutnym, rozprasza nienawiść, usposabia do zgody i ugina potęgi. W tę noc pełną łaski, przyjmij, Ojcze święty, wieczorną ofiarę uwielbienia, którą Ci składa Kościół święty, uroczyście ofiarując przez ręce swoich sług tę świecę, owoc pracy pszczelego roju.
Znamy już wymowę tej woskowej kolumny, którą na chwałę Boga zapalił jasny płomień. Chociaż dzieli się on użyczając światła, nie doznaje jednak uszczerbku, żywi się bowiem strugami wosku, który dla utworzenia tej cennej pochodni wydała pracowita pszczoła.
O, zaiste błogosławiona noc, w której się łączy niebo z ziemią, sprawy boskie ze sprawami ludzkimi. Prosimy Cię, przeto, Panie, niech ta świeca poświęcona na chwałę Twojego imienia nieustannie płonie, aby rozproszyć mrok tej nocy. Przyjęta przez Ciebie, jako woń przyjemna, niechaj się złączy ze światłami nieba. Niech ta świeca płonie, gdy wzejdzie słońce nie znające zachodu: Jezus Chrystus, Twój Syn Zmartwychwstały, który oświeca ludzkość swoim światłem i z Tobą żyje i króluje na wieki wieków.
W: Amen, amen, amen.

Liturgia Słowa

Po zakończeniu orędzia wielkanocnego wszyscy gaszą świece i siadają. Przed rozpoczęciem czytań kapłan zwraca się do ludu w tych słowach:
C: Drodzy bracia i siostry, po uroczystym rozpoczęciu Wigilii Paschalnej w pokoju serca słuchajmy teraz słowa Bożego. Rozważajmy, jak to Bóg w minionych czasach wybawił swój lud i jak w końcu zesłał nam swojego Syna jako Odkupiciela. Chrystus przez swoją śmierć i zmartwychwstanie dał nam nowe życie. Módlmy się, aby Pan Bóg dał nam pełny udział w paschalnym dziele zbawienia.

Propozycja czytań biblijnych.

Pierwsze czytanie

Rdz 1, 1−2, 2
Stworzenie świata

Czytanie z Księgi Rodzaju
Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch Boży unosił się nad wodami.
Wtedy Bóg rzekł: «Niechaj się stanie światłość!» I stała się światłość. Bóg, widząc, że światłość jest dobra, oddzielił ją od ciemności. I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą. I tak upłynął wieczór i poranek — dzień pierwszy.
A potem Bóg rzekł: «Niechaj powstanie sklepienie w środku wód i niechaj oddzieli ono jedne wody od drugich!» Uczyniwszy to sklepienie, Bóg oddzielił wody pod sklepieniem od wód ponad sklepieniem; a gdy tak się stało, Bóg nazwał to sklepienie niebem. I tak upłynął wieczór i poranek — dzień drugi.
A potem Bóg rzekł: «Niechaj zbiorą się wody spod nieba w jedno miejsce i niech się ukaże powierzchnia sucha!» A gdy tak się stało, Bóg nazwał tę suchą powierzchnię ziemią, a zbiorowisko wód nazwał morzem. Bóg, widząc, że były dobre, rzekł: «Niechaj ziemia wyda rośliny zielone: trawy dające nasiona, drzewa owocowe rodzące na ziemi według swego gatunku owoce, w których są nasiona». I tak się stało. Ziemia wydała rośliny zielone: trawę dającą nasienie według swego gatunku i drzewa rodzące owoce, w których było nasienie według ich gatunków. A Bóg widział, że były dobre. I tak upłynął wieczór i poranek — dzień trzeci.
A potem Bóg rzekł: «Niechaj powstaną ciała niebieskie, świecące na sklepieniu nieba, aby oddzielały dzień od nocy, aby wyznaczały pory roku, dni i lata; aby były ciałami jaśniejącymi na sklepieniu nieba i aby świeciły nad ziemią». I tak się stało. Bóg uczynił dwa duże ciała jaśniejące: większe, aby rządziło dniem, i mniejsze, aby rządziło nocą, oraz gwiazdy. I umieścił je Bóg na sklepieniu nieba, aby świeciły nad ziemią; aby rządziły dniem i nocą i oddzielały światłość od ciemności. A widział Bóg, że były dobre. I tak upłynął wieczór i poranek — dzień czwarty.
Potem Bóg rzekł: «Niechaj się zaroją wody od istot żywych, a ptactwo niechaj lata nad ziemią, pod sklepieniem nieba!» Tak stworzył Bóg wielkie potwory morskie i wszelkiego rodzaju pływające istoty żywe, którymi zaroiły się wody, oraz wszelkie ptactwo skrzydlate różnego rodzaju. Bóg, widząc, że były dobre, pobłogosławił je tymi słowami: «Bądźcie płodne i mnóżcie się, abyście zapełniały wody w morzach, a ptactwo niechaj się rozmnaża na ziemi». I tak upłynął wieczór i poranek — dzień piąty.
Potem Bóg rzekł: «Niechaj ziemia wyda istoty żywe różnego rodzaju: bydło, zwierzęta pełzające i dzikie zwierzęta według ich rodzajów!» I stało się tak: Bóg uczynił różne rodzaje dzikich zwierząt, bydła i wszelkich zwierząt pełzających po ziemi. I widział Bóg, że były dobre. A wreszcie rzekł Bóg: «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem podniebnym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!» Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad ptactwem podniebnym, nad rybami morskimi i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi». I rzekł Bóg: «Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa podniebnego, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona». I tak się stało. A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre. I tak upłynął wieczór i poranek — dzień szósty.
W ten sposób zostały ukończone niebo i ziemia oraz wszystkie zastępy jej stworzeń. A gdy ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął.
Oto słowo Boże.

Psalm responsoryjny

Ps 33, 4–5. 6–7. 12–13. 20 i 22

Ref.: Pełna jest ziemia łaskawości Pana.

Słowo Pana jest prawe, *
a każde Jego dzieło godne zaufania.
On miłuje prawo i sprawiedliwość, *
ziemia jest pełna Jego łaski.

Ref.: Pełna jest ziemia łaskawości Pana.

Przez słowo Pana powstały niebiosa, *
wszystkie gwiazdy przez tchnienie ust Jego.
On morskie wody gromadzi jak w bukłaku, *
otchłanie oceanu w zbiornikach.

Ref.: Pełna jest ziemia łaskawości Pana.

Błogosławiony lud, którego Pan jest Bogiem, *
naród, który On wybrał na dziedzictwo dla siebie.
Pan spogląda z nieba, *
widzi wszystkich ludzi.

Ref.: Pełna jest ziemia łaskawości Pana.

Dusza nasza oczekuje Pana, *
On jest naszą pomocą i tarczą.
Panie, niech nas ogarnie Twoja łaska, *
według nadziei pokładanej w Tobie.

Ref.: Pełna jest ziemia łaskawości Pana.

C: Módlmy się.
Wszyscy modlą się w ciszy.
C: Wszechmogący, wieczny Boże, Ty jesteś godny podziwu w swoich dziełach,  spraw, niech wszyscy przez Ciebie odkupieni zrozumieją, że wspaniałe było dzieło stworzenia świata, a jeszcze wspanialsze jest dzieło zbawienia, * które się dokonało przez wielkanocną ofiarę Chrystusa. Który żyje i króluje na wieki wieków.
W: Amen.

Drugie czytanie

Wj 14, 15–15, 1a
Przejście Izraela przez Morze Czerwone

Czytanie z Księgi Wyjścia
Pan rzekł do Mojżesza: «Czemu głośno wołasz do Mnie? Powiedz Izraelitom, niech ruszają w drogę. Ty zaś podnieś swą laskę i wyciągnij rękę nad morze, i rozdziel je na dwoje, a wejdą Izraelici w środek morza na suchą ziemię. Ja natomiast uczynię upartymi serca Egipcjan tak, że pójdą za nimi. Wtedy okażę moją potęgę wobec faraona, całego wojska jego, rydwanów i wszystkich jego jeźdźców. A gdy okażę moją potęgę wobec faraona, jego rydwanów i jeźdźców, wtedy poznają Egipcjanie, że Ja jestem Pan».
Anioł Boży, który szedł na przedzie wojsk izraelskich, zmienił miejsce i szedł na ich tyłach. Słup obłoku również przeszedł z przodu i zajął ich tyły, stając między wojskiem egipskim a wojskiem izraelskim. I tam był obłok ciemnością, tu zaś oświecał noc. I nie zbliżyli się jedni do drugich przez całą noc.
Mojżesz wyciągnął rękę nad morze, a Pan cofnął wody gwałtownym wiatrem wschodnim, który wiał przez całą noc, i uczynił morze suchą ziemią. Wody się rozstąpiły, a Izraelici szli przez środek morza po suchej ziemi, mając mur z wód po prawej i po lewej stronie. Egipcjanie ścigali ich. Wszystkie konie faraona, jego rydwany i jeźdźcy weszli za nimi w środek morza.
O świcie spojrzał Pan ze słupa ognia i ze słupa obłoku na wojsko egipskie i zmusił je do ucieczki. I zatrzymał koła ich rydwanów, tak że z wielką trudnością mogli się naprzód posuwać. Egipcjanie krzyknęli: «Uciekajmy przed Izraelem, bo w jego obronie Pan walczy z Egipcjanami».
A Pan rzekł do Mojżesza: «Wyciągnij rękę nad morze, aby wody zalały Egipcjan, ich rydwany i jeźdźców». Wyciągnął Mojżesz rękę nad morze, które o brzasku dnia wróciło na swoje miejsce. Egipcjanie, uciekając, biegli naprzeciw falom, i pogrążył ich Pan w środku morza. Powracające fale zatopiły rydwany i jeźdźców całego wojska faraona, którzy weszli w morze, ścigając tamtych; nie ocalał z nich ani jeden. Izraelici zaś szli po suchym dnie morskim, mając mur wodny po prawej i po lewej stronie.
W tym to dniu wybawił Pan Izraela z rąk Egipcjan. I widzieli Izraelici martwych Egipcjan na brzegu morza. Gdy Izraelici zobaczyli wielkie dzieło, którego dokonał Pan wobec Egipcjan, ulękli się Pana i uwierzyli Jemu oraz Jego słudze Mojżeszowi. Wtedy Mojżesz i Izraelici razem z nim zaśpiewali taką oto pieśń ku czci Pana:
Nie mówi się: Oto słowo Boże.

Psalm responsoryjny

Wj 15, 1b-2c. 3–4. 5–6. 17–18

Ref.: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Zaśpiewam na cześć Pana, który okrył się sławą, *
gdy konia i jeźdźca pogrążył w morskiej toni.
Pan jest moją mocą i źródłem męstwa, 
Jemu zawdzięczam moje ocalenie. *
On Bogiem moim, uwielbiać Go będę;

Ref.: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Pan wojownik potężny, *
„Ten, który jest”, brzmi Jego imię.
Rzucił w morze rydwany faraona i wojsko jego, *
wybrani wodzowie legli w Morzu Czerwonym.

Ref.: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Przepaści ich ogarnęły, *
jak głaz runęli w głębinę.
Uwielbiona jest potęga prawicy Twej, Panie, *
prawica Twa, o Panie, starła nieprzyjaciół.

Ref.: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

Wprowadziłeś ich i osadziłeś *
na górze Twego dziedzictwa.
W miejscu, które uczyniłeś swym mieszkaniem, 
w świątyni zbudowanej Twoimi rękami, *
Pan jest Królem na zawsze i na wieki.

Ref.: Śpiewajmy Panu, który moc okazał.

C: Módlmy się.
Wszyscy modlą się w ciszy.
C: Boże, także w obecnych czasach jaśnieją Twoje dawne cuda:  niegdyś swoją mocą wybawiłeś jeden naród od prześladowań faraona i przeprowadziłeś go przez Morze Czerwone, obecnie przez wodę chrztu prowadzisz wszystkie narody do zbawienia, * spraw, aby cała ludzkość weszła do liczby synów Abrahama i dostąpiła godności ludu wybranego. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen.

Trzecie czytanie

Iz 55, 1–11
Nowe i wieczne przymierze

 

Czytanie z Księgi proroka Izajasza
Tak mówi Pan: «Wszyscy spragnieni, przyjdźcie do wody, przyjdźcie, choć nie macie pieniędzy! Kupujcie i spożywajcie, dalejże, kupujcie bez pieniędzy i bez płacenia za wino i mleko! Czemu wydajecie pieniądze na to, co nie jest chlebem? I waszą pracę — na to, co nie nasyci? Słuchajcie Mnie, a jeść będziecie przysmaki i dusza wasza zakosztuje tłustych potraw.
Nakłońcie uszu i przyjdźcie do Mnie, posłuchajcie Mnie, a dusza wasza żyć będzie. Zawrę z wami wieczyste przymierze; niezawodne są łaski dla Dawida. Oto ustanowiłem go świadkiem dla ludów, dla ludów wodzem i rozkazodawcą. Oto zawezwiesz naród, którego nie znasz, i ci, którzy cię nie znają, przybiegną do ciebie ze względu na Pana, twojego Boga, przez wzgląd na Świętego Izraela, bo On ci dodał chwały.
Szukajcie Pana, gdy się pozwala znaleźć, wzywajcie Go, dopóki jest blisko. Niechaj bezbożny porzuci swą drogę i człowiek nieprawy swoje knowania. Niech się nawróci do Pana, a Ten się nad nim zmiłuje, do Boga naszego, gdyż hojny jest w przebaczaniu. Bo myśli moje nie są myślami waszymi ani wasze drogi moimi drogami – mówi Pan. Bo jak niebiosa górują nad ziemią, tak drogi moje — nad waszymi drogami i myśli moje — nad myślami waszymi.
Zaiste, podobnie jak ulewa i śnieg spadają z nieba i tam nie powracają, dopóki nie nawodnią ziemi, nie użyźnią jej i nie zapewnią urodzaju, tak iż wydaje nasienie dla siewcy i chleb dla jedzącego, tak słowo, które wychodzi z ust moich, nie wraca do Mnie bezowocne, zanim wpierw nie dokona tego, co chciałem, i nie spełni pomyślnie swego posłannictwa».
Oto słowo Boże.

Psalm responsoryjny

Iz 12, 2. 3 i 4bcd. 5–6

Ref.: Będziecie czerpać ze zdrojów zbawienia.

Oto Bóg jest moim zbawieniem! *
Jemu zaufam i bać się nie będę,
Pan jest moją pieśnią i mocą, *
i On stał się moim zbawieniem.

Ref.: Będziecie czerpać ze zdrojów zbawienia.

Wy zaś z weselem czerpać będziecie wodę *
ze zdrojów zbawienia.
Chwalcie Pana, wzywajcie Jego imienia! 
Ukażcie narodom Jego dzieła, *
przypominajcie, że Jego imię jest chwalebne.

Ref.: Będziecie czerpać ze zdrojów zbawienia.

Śpiewajcie Panu, bo czynów wspaniałych dokonał! *
I cała ziemia niech o tym się dowie.
Wznoś okrzyki i wołaj radośnie, mieszkanko Syjonu, *
bo wielki jest wśród ciebie Święty Izraela.

Ref.: Będziecie czerpać ze zdrojów zbawienia.

C: Módlmy się.
Wszyscy modlą się w ciszy.
C: Wszechmogący, wieczny Boże, jedyna nadziejo świata, Ty głosem proroków zapowiedziałeś misteria, które spełniają się w naszych czasach,  umocnij łaskawie pragnienia oddanego Ci ludu, * bo tylko z Twojego natchnienia pochodzi wzrost cnót Twoich wiernych. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen.

Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu oraz po psalmie responsoryjnym i modlitwie, która po nim następuje, zapala się świece ołtarzowe. Następnie kapłan intonuje hymn Chwała na wysokości Bogu, który wszyscy podejmują. W czasie śpiewu biją dzwony.
C: Chwała na wysokości Bogu, *
W: a na ziemi pokój ludziom dobrej woli. * Chwalimy Cię. * Błogosławimy Cię. * Wielbimy Cię. * Wysławiamy Cię. * Dzięki Ci składamy, * bo wielka jest chwała Twoja. * Panie Boże, Królu nieba, * Boże, Ojcze wszechmogący. * Panie, Synu Jednorodzony, * Jezu Chryste. * Panie Boże, Baranku Boży, Synu Ojca. * Który gładzisz grzechy świata, * zmiłuj się nad nami. * Który gładzisz grzechy świata, * przyjm błaganie nasze. * Który siedzisz po prawicy Ojca, * zmiłuj się nad nami. * Albowiem tylko Tyś jest święty. * Tylko Tyś jest Panem. * Tylko Tyś Najwyższy, Jezu Chryste. * Z Duchem Świętym w chwale Boga Ojca. * Amen.
Po skończeniu hymnu kapłan odmawia kolektę, jak zwykle:
C: Módlmy się.
Boże, Ty sprawiasz, że ta najświętsza noc jaśnieje blaskiem zmartwychwstania Pańskiego, wzbudź w Twoim Kościele ducha dziecięctwa, którego otrzymaliśmy na chrzcie świętym, * abyśmy, odnowieni na duchu i ciele, służyli Tobie z całkowitym oddaniem. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna,  który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków.
W: Amen.

Czwarte czytanie (epistoła)

Rz 6, 3–11
Nowe życie

Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Rzymian
Bracia:
My wszyscy, którzy otrzymaliśmy chrzest zanurzający w Chrystusa Jezusa, zostaliśmy zanurzeni w Jego śmierć. Zatem przez chrzest zanurzający nas w śmierć zostaliśmy razem z Nim pogrzebani po to, abyśmy i my postępowali w nowym życiu – jak Chrystus powstał z martwych dzięki chwale Ojca.
Jeżeli bowiem przez śmierć, podobną do Jego śmierci, zostaliśmy z Nim złączeni w jedno, to tak samo będziemy z Nim złączeni w jedno przez podobne zmartwychwstanie.
To wiedzcie, że dla zniszczenia ciała grzesznego dawny nasz człowiek został z Nim współukrzyżowany po to, byśmy już dłużej nie byli w niewoli grzechu. Kto bowiem umarł, został wyzwolony z grzechu.
Otóż, jeżeli umarliśmy razem z Chrystusem, wierzymy, że z Nim również żyć będziemy, wiedząc, że Chrystus, powstawszy z martwych, już więcej nie umiera, śmierć nad Nim nie ma już władzy. Bo to, że umarł, umarł dla grzechu tylko raz, a że żyje, żyje dla Boga. Tak i wy rozumiejcie, że umarliście dla grzechu, żyjecie zaś dla Boga w Chrystusie Jezusie.
Oto słowo Boże.

Po odczytaniu epistoły wszyscy wstają. Kapłan uroczyście intonuje Alleluja, które wszyscy powtarzają. Następnie psalmista lub kantor śpiewa psalm, a lud powtarza refren Alleluja. Jeśli to konieczne, sam psalmista intonuje Alleluja.

Psalm responsoryjny

Ps 118, 1b–2. 16–17. 22–23

Ref.: Alleluja, alleluja, alleluja.

Dziękujcie Panu, bo jest dobry, *
bo Jego łaska trwa na wieki.
Niech dom Izraela głosi: *
„Jego łaska na wieki”.

Ref.: Alleluja, alleluja, alleluja.

Prawica Pana wzniesiona wysoko, *
prawica Pańska moc okazała.
Nie umrę, ale żyć będę *
i głosić dzieła Pana.

Ref.: Alleluja, alleluja, alleluja.

Kamień odrzucony przez budujących *
stał się kamieniem węgielnym.
Stało się to przez Pana *
i cudem jest w naszych oczach.

Ref.: Alleluja, alleluja, alleluja.

Na Ewangelię nie przynosi się świeczników, można natomiast używać kadzidła.

Ewangelia

Mt 28, 1–10
Chrystus Zmartwychwstał

 Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza
Po upływie szabatu, o świcie pierwszego dnia tygodnia przyszła Maria Magdalena i druga Maria obejrzeć grób. A oto nastąpiło wielkie trzęsienie ziemi. Albowiem anioł Pański zstąpił z nieba, podszedł, odsunął kamień i usiadł na nim. Postać jego jaśniała jak błyskawica, a szaty jego były białe jak śnieg. Ze strachu przed nim zadrżeli strażnicy i stali się jakby martwi.
Anioł zaś przemówił do niewiast: «Wy się nie bójcie! Gdyż wiem, że szukacie Jezusa Ukrzyżowanego. Nie ma Go tu, bo zmartwychwstał, jak zapowiedział. Przyjdźcie, zobaczcie miejsce, gdzie leżał. A idźcie szybko i powiedzcie Jego uczniom: „Powstał z martwych i oto udaje się przed wami do Galilei. Tam Go ujrzycie”. Oto, co wam powiedziałem».
Pośpiesznie więc oddaliły się od grobu, z bojaźnią i wielką radością, i pobiegły oznajmić to Jego uczniom. A oto Jezus stanął przed nimi, mówiąc: «Witajcie!» One podeszły do Niego, objęły Go za nogi i oddały Mu pokłon. A Jezus rzekł do nich: «Nie bójcie się! Idźcie i oznajmijcie moim braciom: niech udadzą się do Galilei, tam Mnie zobaczą».
Oto słowo Pańskie.

Po Ewangelii jest homilia, a po niej rozpoczyna się liturgię chrzcielną.

Liturgia chrzcielna

Opuszcza się Litanię do Wszystkich Świętych oraz poświęcenie wody, przechodząc do odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych. Wszyscy stoją i trzymają w rękach zapalone świece, odnawiając przyrzeczenia chrztu. Kapłan przemawia do wiernych tymi słowami:
C: Drodzy bracia i siostry, przez misterium paschalne zostaliśmy w sakramencie chrztu pogrzebani wespół z Chrystusem w Jego śmierci, aby razem z Nim wkroczyć w nowe życie. Po ukończeniu czterdziestodniowego postu, odnówmy przyrzeczenia chrztu świętego, w których niegdyś wyrzekliśmy się złego ducha i jego spraw, a przyrzekliśmy służyć Bogu w świętym Kościele katolickim. A zatem pytam każdego z was:
Czy wyrzekasz się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych?
W: Wyrzekam się.
C: Czy wyrzekasz się wszystkiego, co prowadzi do zła, aby ciebie grzech nie opanował?
W: Wyrzekam się.
C: Czy wyrzekasz się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu?
W: Wyrzekam się.
C: Czy wierzysz w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
W: Wierzę.
C: Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Syna Jego Jedynego, a naszego Pana, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?
W: Wierzę.
C: Czy wierzysz w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, obcowanie świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?
W: Wierzę.
C: Bóg wszechmogący, Ojciec naszego Pana Jezusa Chrystusa, który nas odrodził z wody i Ducha Świętego, i który udzielił nam odpuszczenia grzechów, niech nas strzeże swoją łaską w naszym Panu Jezusie Chrystusie, na życie wieczne.
W: Amen.

Opuszcza się pokropienie ludu wodą święconą.

Opuszcza się wyznanie wiary i odmawia się modlitwę powszechną.

Modlitwa powszechna

C: W tę Noc pełną łaski módlmy się wspólnie do Boga, Ojca wszechmogącego za cały Kościół Boży, w potrzebach świata i nas samych. Błagajmy z wiarą.

  1. Za biskupów, prezbiterów i diakonów — niech rozpoznając znaki czasu, ofiarnie oddają się służbie Ewangelii. Ciebie prosimy.
  2. Za chorych, za osoby poddane kwarantannie oraz za ich bliskich — niech odkrywają swój szczególny udział w męce Chrystusa i czerpią siłę z Jego Zmartwychwstania. Ciebie prosimy.
  3. Za cały świat o ustanie dotykającej go epidemii — niech wszyscy ludzie bez trwogi wychwalają Najwyższego Boga. Ciebie prosimy.
  4. Za lekarzy, personel medyczny i wszystkie służby, które zapobiegają rozprzestrzenianiu się epidemii — niech Pan wspiera ich działania i błogosławi im w odpowiedzialnej służbie bliźniemu. Ciebie prosimy.
  5. Za zmarłych z naszych rodzin — niech Chrystus, Zwycięzca śmierci, piekła i szatana, wprowadzi ich w bramy raju. Ciebie prosimy.
  6. Za nas tu zgromadzonych (i wszystkich łączących się z nami za pośrednictwem środków przekazu) — niech radość Zmartwychwstania przenika nasze codzienne życie i pobudza nas do autentycznego świadectwa wiary. Ciebie prosimy.

C: Boże nieskończonej dobroci, który tej Nocy pozwalasz nam sprawować pamiątkę Zmartwychwstania Twojego Syna i pomnażasz w nas dary swej miłości, spełnij prośby, które my grzeszni zanosimy do Ciebie i wspieraj nas na drogach wiary. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen.

Liturgia Eucharystyczna

C: Módlcie się, * aby moją i waszą Ofiarę * przyjął Bóg, Ojciec wszechmogący.
W: Niech Pan przyjmie Ofiarę z rąk twoich * na cześć i chwałę swojego imienia, * a także na pożytek nasz i całego Kościoła świętego.
Koncelebransi modlą się przez chwilę w ciszy. Następnie kapłan z rozłożonymi rękami odmawia modlitwę nad darami.

Modlitwa nad darami

C: Panie, nasz Boże, przyjmij modlitwy i dary Twojego ludu  i spraw, aby Ofiara, która wzięła początek misterium paschalnym, * stała się dla nas lekarstwem na wieczność. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen.

Prefacja

C: Pan z wami.
W: I z duchem twoim.
C: W górę serca.
W: Wznosimy je do Pana.
C: Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu.
W: Godne to i sprawiedliwe.
C: Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe, * słuszne i zbawienne, * abyśmy Ciebie, Panie, zawsze sławili, * a zwłaszcza tej nocy * uroczyściej głosili Twoją chwałę, * gdy Chrystus został ofiarowany jako nasza Pascha. On bowiem jest prawdziwym Barankiem, * który zgładził grzechy świata. * On przez swoją śmierć zniweczył śmierć naszą * i zmartwychwstając, przywrócił nam życie. Dlatego pełnią łask paschalnych * radują się wszystkie ludy na całej ziemi. * Również chóry Aniołów i zastępy Świętych * śpiewają hymn ku Twojej chwale, * nieustannie wołając:
W: Święty, Święty, Święty, Pan Bóg Zastępów. * Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej. * Hosanna na wysokości. * Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie. * Hosanna na wysokości.

Druga Modlitwa Eucharystyczna

Kapłan z rozłożonymi rękami mówi:
GC: Zaprawdę, święty jesteś, Boże, * źródło wszelkiej świętości. * Dlatego stajemy przed Tobą * i zjednoczeni z całym Kościołem * uroczyście obchodzimy świętą noc * Zmartwychwstania naszego Pana Jezusa Chrystusa. * Przez Niego prosimy Ciebie, wszechmogący Boże:
Kapłan składa ręce i trzymając je nad wyciągnięte nad darami, mówi:
WK: Uświęć te dary * mocą Twojego Ducha, aby stały się dla nas Ciałem  i Krwią * naszego Pana Jezusa Chrystusa.
Składa ręce. W formułach, które następują, słowa Chrystusa należy wymawiać starannie i wyraźnie, bo tego wymaga ich znaczenie.
On to, gdy dobrowolnie wydał się na mękę wziął chleb i dzięki Tobie składając, * łamał i rozdawał swoim uczniom, mówiąc:
lekko się pochyla.
BIERZCIE I JEDZCIE Z TEGO WSZYSCY:
TO
JEST BOWIEM CIAŁO MOJE,
KTÓRE
ZA WAS BĘDZIE WYDANE.
Ukazuje ludowi konsekrowaną hostię, składa ją na patenie i przyklęka. Następnie mówi:
WK: Podobnie po wieczerzy wziął kielich * i ponownie dzięki Tobie składając, * podał swoim uczniom, mówiąc:
lekko się pochyla.
BIERZCIE I PIJCIE Z NIEGO WSZYSCY:
TO JEST BOWIEM KIELICH KRWI MOJEJ
NOWEGO I WIECZNEGO PRZYMIERZA,
KTÓRA
ZA WAS I ZA WIELU BĘDZIE WYLANA
NA
ODPUSZCZENIE GRZECHÓW.
TO
CZYŃCIE NA MOJĄ PAMIĄTKĘ.
Ukazuje ludowi kielich, stawia go na korporale i przyklęka. Następnie rozpoczyna jedną z aklamacji:
GC: Tajemnica wiary.
W: Chrystus umarł, * Chrystus zmartwychwstał, * Chrystus powróci.
Następnie z rozłożonymi rękami kapłan mówi:
WK: Wspominając śmierć i zmartwychwstanie Twojego Syna, * ofiarujemy Tobie, Boże, Chleb życia i Kielich zbawienia * i dziękujemy, że nas wybrałeś, * abyśmy stali przed Tobą i Tobie służyli. Pokornie błagamy, * aby Duch Święty zjednoczył nas wszystkich, * przyjmujących Ciało i Krew Chrystusa.
1K: Pamiętaj, Boże, o Twoim Kościele na całej ziemi. * Spraw, aby lud Twój wzrastał w miłości * razem z naszym Papieżem Franciszkiem, naszym Biskupem Markiem, z jego biskupami pomocniczymi * oraz całym duchowieństwem. Pamiętaj, Boże, o tych, * których odrodziłeś z wody i Ducha Świętego, * udzielając im odpuszczenia wszystkich grzechów.
2K: Pamiętaj także o naszych zmarłych braciach i siostrach, * którzy zasnęli z nadzieją zmartwychwstania, * i o wszystkich, którzy w twojej łasce odeszli z tego świata. * Dopuść ich do oglądania Twojej światłości. * Prosimy Cię, zmiłuj się nad nami wszystkimi * i daj nam udział w życiu wiecznym * z Najświętszą Bogurodzicą Dziewicą Maryją, * ze Świętym Józefem Jej Oblubieńcem, * ze świętymi Apostołami, (ze świętym N.) i wszystkimi Świętymi, * którzy w ciągu wieków podobali się Tobie, * abyśmy z nimi wychwalali Ciebie
Składa ręce.
przez Twojego Syna, Jezusa Chrystusa.
WK: Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, * Tobie, Boże, Ojcze wszechmogący, * w jedności Ducha Świętego, * wszelka cześć i chwała, * przez wszystkie wieki wieków.
W: Amen.

Obrzędy Komunii Świętej

C: Nazywamy się dziećmi Bożymi i nimi jesteśmy, dlatego ośmielamy się mówić:
W: Ojcze nasz, któryś jest w niebie: * święć się imię Twoje, * przyjdź Królestwo Twoje, * bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. * Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. * I odpuść nam nasze winy, * jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. * I nie wódź nas na pokuszenie, * ale nas zbaw ode złego.
C: Wybaw nas, Panie, od zła wszelkiego * i obdarz nasze czasy pokojem. * Wspomóż nas w swoim miłosierdziu, * abyśmy zawsze wolni od grzechu * i bezpieczni od wszelkiego zamętu, * pełni nadziei oczekiwali * przyjścia naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa.
W: Bo Twoje jest królestwo i potęga, i chwała na wieki.
C: Panie Jezu Chryste, * przez Twoją śmierć na krzyżu * Bóg Ojciec wprowadził pokój między niebem i ziemią. Prosimy Cię, nie zważaj na grzechy nasze, * lecz na wiarę swojego Kościoła * i zgodnie z Twoją wolą * napełniaj go pokojem i doprowadź do pełnej jedności. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
W: Amen.
C: Pokój Pański niech zawsze będzie z wami.
W: I z duchem twoim.
Dk: Przekażcie sobie znak pokoju.
W: Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, obdarz nas pokojem.
C: Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. * Błogosławieni, którzy zostali wezwani na Jego ucztę.
W: Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, * ale powiedz tylko słowo, * a będzie uzdrowiona dusza moja.

Komunia Święta

Modlitwa po Komunii

C: Módlmy się.
Wszechmogący Boże, tchnij w nas Ducha Twojej miłości  i w swojej dobroci zjednocz wszystkich, * których posiliłeś wielkanocnym sakramentem. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen.

W tym miejscu należy podać komentarz do procesji rezurekcyjnej. Obrzędy zakończenia opuszcza się, jeżeli następuje procesja rezurekcyjna. Procesję można urządzić jedynie wewnątrz świątyni. Gdzie jest to niemożliwe, należy wystawić Najświętszy Sakrament przy głównym ołtarzu i po odśpiewaniu pieśni wielkanocnej pobłogosławić zgromadzonych Najświętszym Sakramentem.

Procesja rezurekcyjna

Jeżeli procesję rezurekcyjną odprawia się po Wigilii Paschalnej, na końcu Mszy św. opuszcza się pozdrowienie, błogosławieństwo i formułę rozesłania wiernych. Bezpośrednio po modlitwie po Komunii diakon lub kapłan wystawia Najświętszy Sakrament, po czym celebrans okadza Go. Kapłan poucza wiernych o znaczeniu procesji tymi słowami:

C: W czasie Wigilii Wielkanocnej usłyszeliśmy wezwanie: „Weselcie się, zastępy Aniołów w niebie! Weselcie się, słudzy Boga! Niech zabrzmią dzwony głoszące zbawienie, gdy tak wielki Król odnosi zwycięstwo! Raduj się, ziemio, opromieniona tak niezmiernym blaskiem, bo jesteś wolna od mroku, co świat okrywa! Niech ta świątynia zabrzmi potężnym śpiewem całego ludu!”. Posłuszni temu wezwaniu pójdziemy w uroczystej procesji za Chrystusem Zmartwychwstałym, aby wyznać naszą wiarę w Jego zwycięstwo nad śmiercią i szatanem. Zmartwychwstałemu Chrystusowi, obecnemu wśród nas w Najświętszym Sakramencie, będziemy dziękować za to, że otworzył wierzącym Królestwo niebios.

Kapłan otrzymuje welon naramienny, bierze monstrancję i wewnątrz świątyni wyrusza procesja ze śpiewem. Gdy warunki wewnątrz świątyni nie pozwalają na urządzenie procesji, należy wystawić Najświętszy Sakrament i po śpiewie Wielkanocnym oraz Te Deum, udziela się błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem, jak niżej.
Po powrocie procesji do głównego ołtarza, krzyż i figurę ustawia się obok ołtarza. Kantor intonuje hymn Te Deum:

Te Deum

  1. Ciebie, Boga wysławiamy, * Tobie, Panu, wieczna chwała; * Ciebie, Ojca niebios bramy, * Ciebie wielbi ziemia cała.
  2. Tobie wszyscy Aniołowie, * Tobie Moce i Niebiosy; * Cheruby, Serafinowie * ślą wieczystej pieśni głosy:
  3. Święty, Święty nad Świętymi * Bóg Zastępów, Król łaskawy, * Pełne niebo z kręgiem ziemi * majestatu Twojej sławy.
  4. Apostołów Tobie rzesza, * chór Proroków pełen chwały, * Tobie hołdy nieść pospiesza * Męczenników orszak biały.
  5. Ciebie, poprzez okrąg ziemi, * z głębi serca, ile zdoła, * głosy ludów zgodzonymi * wielbi święta pieśń Kościoła.
  6. Niezmierzonej Ojca chwały, * Syna, Słowo wiekuiste, * z Duchem wszechświat wielbi cały, * Królem chwały Tyś, o Chryste!
  7. Tyś Rodzica Syn z wiek wieka, * by świat zbawić swoim zgonem, * przyoblókłszy się w człowieka, * nie wzgardziłeś Panny łonem.
  8. Tyś pokruszył śmierci wrota, * starł jej oścień w męki dobie * i rajskiego kraj żywota * otworzyłeś wiernym sobie.
  9. Po prawicy siedzisz Boga, * w chwale Ojca, Syn Jedyny, * lecz, gdy zagrzmi trąba sroga, * przyjdziesz sądzić ludzkie czyny.
  10. Prosim, słudzy łask niegodni, * wspomóż, obmyj grzech, co plami, * gdyś odkupił nas od zbrodni * drogiej Swojej Krwi strugami.
  11. Ze Świętymi w blaskach mocy * wiecznej chwały zlej nam zdroje. * Zbaw, o Panie, lud sierocy, * błogosław dziedzictwo swoje!
  12. Rządź je, broń po wszystkie lata, * prowadź w niebios błogie bramy. * My w dzień każdy, Władco świata, * imię Twoje wysławiamy!
  13. Po wiek wieków nie ustanie * pieśń, co sławi Twoje czyny. * O, w dniu onym racz nas, Panie, * od wszelakiej ustrzec winy.
  14. Zjaw swą litość w życiu całym * tym, co żebrzą Twej opieki. * W Tobie, Panie, zaufałem, * nie zawstydzę się na wieki.

Po zakończeniu hymnu śpiewa się:
C: Niebo i ziemia się cieszą. Alleluja.
W: Ze zmartwychwstania Twojego, Chryste. Alleluja.
C: Módlmy się.
Boże, Ty przez wielkanocną ofiarę Chrystusa dałeś swojemu ludowi zbawienie,  udzielaj mu obficie Twoich darów, * aby osiągnął pełną wolność i posiadł radość życia wiecznego, której pozwalasz mu kosztować na ziemi. Przez Chrystusa, Pana naszego.
W: Amen.

Kapłan błogosławi wiernych Najświętszym Sakramentem i chowa Go do tabernakulum. Na zakończenie śpiewa się wielkanocną antyfonę do Najświętszej Maryi Panny:
Regína Caéli, lætáre, allelúia, * Quía quem meruísti portáre, allelúia, *
Resurréxit, sícut díxit, allelúia, * Óra pro nóbis Déum, allelúia!